Od kilku lat w polskiej szkole stawia się na edukację włączającą:  nie uczymy osób z niepełnosprawnością, jak mają dostosować się do nas, ale raczej dokładamy starań, aby stworzyć im takie warunki, by jak najlepiej mogły funkcjonować w szkole – a później w społeczności. To nie osoba z niepełnosprawnością dostosowuje się do ogółu – to raczej społeczeństwo dostosowuje się do jej potrzeb, wspiera w trudnościach, promuje rozwijanie potencjału.

Zadania współczesnych nauczycieli są jeszcze bardziej złożone niż kilkadziesiąt lat temu. Ich codzienna praca wymaga wiedzy i umiejętności, które niekoniecznie przekazano im podczas studiów.  Dla większości nauczycieli dobro dziecka jest największą wartością i nie mają oni wątpliwości, że pomagać i wspierać warto i należy. To, co budzi często frustrację to brak doświadczenia, wiedzy, umiejętności i narzędzi, aby tę pomoc na najwyższym poziomie oferować.

Odpowiedzią na tę frustrację i zapotrzebowanie jest nasza książka. Zebraliśmy najbardziej wartościowe artykuły dotyczące pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, które na przestrzeni ostatnich pięciu lat pojawiały się na naszym portalu Edurada.pl. Wszystkie one zostały napisane przez ekspertów-praktyków: osoby, które zawodowo związane są z oświatą i pracą z uczniem z trudnościami. Na kartach książki znajdą Państwo zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne rozwiązania dotyczące codziennej pracy z uczniami w klasie, współpracy z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi czy wreszcie z rodzicami uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, która również często nastręcza wielu trudności.

Książka składa się z pięciu części. Część pierwsza dotyczy aktualnej sytuacji prawnej uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, a więc rozporządzeń dotyczących pomocy psychologiczno-pedagogicznej, pracy z uczniem z niepełnosprawnością i nauczania indywidualnego przyjętych latem 2017 roku. Znajdą tu państwo przepisy, procedury, wzory dokumentów, nowe zadania nauczycieli i nowe rozwiązania prawne na rzecz uczniów.

Część druga to organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole. Tu piszemy o tym, kto jest za co odpowiedzialny, jak oferować pomoc w praktyce, jak przekuć rozporządzenia w codzienne funkcjonowanie, pamiętając przede wszystkim o tym, że ostatecznym beneficjentem naszych działań ma być uczeń. „Człowiek, nie papierologia” – tak zatytułowała swój tekst o tworzeniu indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego Krystyna Budzianowska, i tak chcielibyśmy myśleć o propozycjach zawartych w naszej publikacji.

Część trzecia, zatytułowana „Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych” pochyla się nad konkretnymi problemami, jakich mogą doświadczać uczniowie, i sposobami ich rozwiązania. Uczeń z zaburzeniami uczenia się, z ADHD czy zaburzeniami spektrum autyzmu, z cukrzycą lub chorobą psychiczną – opisy trudności i metody wsparcia znajdą Państwo właśnie w tej części. Tutaj również teksty, które można podsunąć rodzicom uczniów z problemami – o poradni psychologiczno-pedagogicznej czy niewdzięcznej roli nauczyciela, który często bywa pierwszą osobą, która zwraca uwagę na niezdiagnozowany dotąd problem dziecka.

W części czwartej skupiamy się na uczniach, których trudności związane są raczej ze sferą emocjonalną i behawioralną. Tu przeczytają Państwo, skąd biorą się trudne zachowania uczniów, o czym mogą świadczyć i jak na nie reagować. Tu piszemy o uczniach agresywnych, ale również wycofanych. Tu zwracamy uwagę na problemy pojawiające się w wielu lat „nastu”, kiedy świat bywa trudny do zrozumienia i zaakceptowania.

Wreszcie w ostatniej części prezentujemy recenzje innych publikacji, które nasi eksperci uznali za cenne i pomoce w codziennej pracy. Warto przeczytać, być może nawet uzupełnić o nie własną bibliotekę.

Mamy nadzieję, że nasza publikacja okaże się pomocna w Państwa codziennej pracy. Naszym celem jest wspieranie nauczycieli w tworzeniu w szkołach środowiska przyjaznego i wspierającego dla wszystkich uczniów: tych błyskotliwych i tych z trudnościami, tych przebojowych i tych nieśmiałych, tych zdrowych i tych z niepełnosprawnościami. Jednocześnie zależy nam, aby nauczyciele podejmujący to zadanie mieli poczucie kompetencji, wiary w siebie i swoje umiejętności oraz świadomość, że nie są w swoich wysiłkach sami.

Karolina Isio-Kurpińska