21 września 2021 r. w Ministerstwie Edukacji i Nauki odbyło się spotkanie zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty. Minister Przemysław Czarnek i wiceministrowie Dariusz Piontkowski oraz Marzena Machałek przedstawili propozycje zmian w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli, dotyczące takich obszarów, jak: system wynagradzania, podwyższenie płac, czas pracy, awans zawodowy oraz ocena pracy i urlop wypoczynkowy.
Czego dotyczą propozycje złożone przez MEiN?
Generalnie zmiany koncentrują się na zwiększeniu pensum, skróceniu ścieżki awansu zawodowego oraz na sposobach wynagradzania nauczycieli.
MEiN proponuje zmniejszenie liczby stopni awansu zawodowego nauczycieli z czterech do trzech – likwidację stopnia stażysty i nauczyciela kontraktowego – i w ich miejsce wprowadzenie jednego.
Po zmianie, początkujący nauczyciel przechodziłby przez kolejne etapy rozwoju zawodowego:
• okres wprowadzenia do zawodu nauczyciela (co najmniej 4 lata pracy),
• nauczyciel mianowany,
• nauczyciel dyplomowany (po przepracowaniu 6 lat jako nauczyciel mianowany oraz uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej).
Nauczyciel po zakończeniu okresu wprowadzenia do zawodu zdawałby wystandaryzowany egzamin zewnętrzny, obejmujący część praktyczną i teoretyczną. Pozytywne zdanie egzaminu pozwalałoby na uzyskanie stopnia nauczyciela mianowanego.
Ministerstwo proponuje również odbiurokratyzowanie ścieżki awansu zawodowego (odejście od staży i planów rozwoju i sprawozdań) oraz położenie większego nacisku na umiejętności praktyczne nauczycieli;
Propozycje uwzględniają również:
• umożliwienie nauczycielom dyplomowanym zdobycia dwóch specjalizacji zawodowych powiązanych z dodatkiem do wynagrodzenia po uzyskaniu stopnia specjalizacji (po przepracowaniu kolejnych 5 i 10 lat);
• zachowanie rozwiązań dotyczących uzyskania tytułu honorowego profesora oświaty;
• umożliwienie nauczycielom kontraktowym, z zaawansowanym stażem wynikającym z obecnego systemu awansu, przyspieszenia uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego w okresie przejściowym.
Szczegółowe rozwiązania proponowane przez MEiN wyglądają następująco:
1. Stopień nauczyciela mianowanego będzie nadawał dyrektor szkoły, stopień nauczyciela dyplomowanego – organ sprawujący nadzór pedagogiczny, specjalizacje – na przykład dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, tytuł honorowy profesora oświaty – minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
2. Postępowania w sprawie nadania stopnia nauczyciela mianowanego oraz stopnia nauczyciela dyplomowanego będą prowadzone, tak jak obecnie, w trybie postępowania administracyjnego, a stopnie awansu zawodowego będą nadawane w drodze decyzji administracyjnej. Natomiast stopnie specjalizacji nie będą nadawane w trybie postępowania administracyjnego.
3. Przy ubieganiu się o stopień nauczyciela mianowanego, za przeprowadzenie egzaminu zewnętrznego będzie odpowiedzialna instytucja zewnętrzna wobec szkoły, zaś od wyniku egzaminu będzie przysługiwało odwołanie. Instytucja ta będzie wydawała zaświadczenie o zdaniu egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego. Decyzję o nadaniu tego stopnia będzie wydawał dyrektor szkoły. Do kompetencji dyrektora szkoły będzie zatem należało dokonanie oceny, czy nauczyciel spełnia wymagania kwalifikacyjne, posiada określoną ocenę pracy i wymagany staż pracy w szkole oraz czy posiada zaświadczenie zewnętrznej instytucji o zdaniu egzaminu. Od decyzji dyrektora szkoły będzie przysługiwało odwołanie do organu prowadzącego szkołę.
